Mệt mỏi có phải do bệnh mãn tính không?

Mệt mỏi là một cảm giác thường xuyên xuất hiện trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Đôi khi, chúng ta chỉ cần nghỉ ngơi một chút hoặc điều chỉnh lối sống là có thể khắc phục được.

Tuy nhiên, đôi khi mệt mỏi lại là dấu hiệu của một vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, có thể là bệnh mãn tính. Vậy làm sao để biết được mệt mỏi có phải do bệnh mãn tính không? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết này.

Mệt mỏi có phải do bệnh mãn tính không?

Mệt mỏi có phải do bệnh mãn tính không?

Mệt mỏi có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra, như căng thẳng, thiếu ngủ, thiếu dinh dưỡng, lạm dụng chất kích thích, hoặc do một số bệnh lý như thiếu máu, tiểu đường, suy giãn tĩnh mạch, viêm khớp, nhiễm trùng, ung thư, v.v...

Trong một số trường hợp, mệt mỏi có thể là triệu chứng của một bệnh mãn tính, tức là một bệnh lý kéo dài từ 3 tháng trở lên, không thể chữa khỏi hoàn toàn, và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Một trong những bệnh mãn tính gây ra mệt mỏi là hội chứng mệt mỏi mãn tính (CFS). Đây là một bệnh lý khó chẩn đoán, không rõ nguyên nhân, và không có phương pháp điều trị hiệu quả.

- Người mắc hội chứng mệt mỏi mãn tính thường sẽ cảm thấy kiệt sức, mệt mỏi, và khó chịu sau gắng sức, mặc dù đã nghỉ ngơi đầy đủ.

- Tình trạng này thường kéo dài 6 tháng hoặc lâu hơn, và gây hại cho cơ thể, tinh thần, và các hoạt động hàng ngày của người bệnh.

- Ngoài mệt mỏi, người mắc hội chứng mệt mỏi mãn tính thường còn có một số triệu chứng khác, như:

• Đau cơ, đau khớp, đau đầu, đau họng, hoặc đau bụng.
• Vấn đề về trí nhớ, tập trung, hoặc suy nghĩ.
• Khó ngủ, hay thức dậy mệt mỏi.
• Cảm giác chóng mặt, hoa mắt, hay ngất xỉu khi đứng dậy.
• Cảm giác nhức mỏi, nóng bừng, hay ớn lạnh.
• Dị ứng, nhạy cảm với ánh sáng, âm thanh, hay mùi hương.
• Rối loạn tiêu hóa, như buồn nôn, tiêu chảy, hay táo bón.

Làm sao để chẩn đoán hội chứng mệt mỏi mãn tính?

Chẩn đoán hội chứng mệt mỏi mãn tính thường rất khó khăn, vì không có xét nghiệm cụ thể để xác định bệnh. Bác sĩ thường phải dựa vào lịch sử bệnh, triệu chứng, và xét nghiệm để loại trừ các nguyên nhân khác có thể gây ra mệt mỏi. Một số tiêu chuẩn chẩn đoán hội chứng mệt mỏi mãn tính được sử dụng là:

Tiêu chuẩn Fukuda (1994)

Người bệnh phải có mệt mỏi kéo dài ít nhất 6 tháng, không giảm sau khi nghỉ ngơi, và làm giảm khả năng hoạt động ít nhất 50%. Ngoài ra, người bệnh phải có ít nhất 4 trong 8 triệu chứng sau: đau cơ, đau khớp, đau đầu, đau họng, khó ngủ, suy giảm trí nhớ, khó chịu sau gắng sức, hoặc bệnh lý hạch bạch huyết.

Tiêu chuẩn Canadian (2003)

Người bệnh phải có mệt mỏi kéo dài ít nhất 6 tháng, không giảm sau khi nghỉ ngơi, và làm giảm khả năng hoạt động ít nhất 50%. Ngoài ra, người bệnh phải có ít nhất 2 trong 3 triệu chứng sau: khó chịu sau gắng sức, suy giảm trí nhớ, hoặc giảm huyết áp khi đứng dậy. Người bệnh cũng phải có ít nhất một triệu chứng khác trong số 8 triệu chứng giống như tiêu chuẩn Fukuda.

Tiêu chuẩn Institute of Medicine (2015)

Người bệnh phải có mệt mỏi kéo dài ít nhất 6 tháng, không giảm sau khi nghỉ ngơi, và làm giảm khả năng hoạt động ít nhất 50%. Ngoài ra, người bệnh phải có cả 3 triệu chứng sau: khó chịu sau gắng sức, suy giảm trí nhớ, và giảm huyết áp khi đứng dậy.

Làm sao để điều trị hội chứng mệt mỏi mãn tính?

Làm sao để điều trị hội chứng mệt mỏi mãn tính?

Hiện nay, không có phương pháp điều trị nào có thể chữa khỏi hội chứng mệt mỏi mãn tính. Điều trị hội chứng mệt mỏi mãn tính thường nhằm mục đích giảm nhẹ triệu chứng, cải thiện chất lượng cuộc sống, và phòng ngừa biến chứng. Một số phương pháp điều trị hội chứng mệt mỏi mãn tính được sử dụng là:

Điều trị dựa trên thuốc

Bác sĩ có thể kê một số loại thuốc để giúp người bệnh giảm mệt mỏi, đau đầu, đau cơ, khó ngủ, hoặc lo âu. Tuy nhiên, các loại thuốc này có thể có tác dụng phụ, và không phải tất cả người bệnh đều phản ứng tốt với chúng.

Điều trị dựa trên tâm lý

Một số phương pháp tâm lý, như: liệu pháp hành vi nhận thức (CBT), liệu pháp thay đổi thái độ và hành vi (ACT), hoặc liệu pháp hỗ trợ nhóm, có thể giúp người bệnh thay đổi cách nhìn nhận và ứng phó với bệnh, giảm căng thẳng, cải thiện tâm trạng, và tăng cường sự tự tin và kiểm soát.

Điều trị dựa trên sinh lý

Một số phương pháp sinh lý, như: tập thể dục thích ứng (GET), liệu pháp thư giãn, hoặc liệu pháp massage, có thể giúp người bệnh cải thiện sức khỏe cơ thể, tăng cường năng lượng, giảm đau, và nâng cao chức năng miễn dịch.

Điều trị dựa trên chế độ ăn uống và bổ sung

Một số chế độ ăn uống cân bằng, giàu dinh dưỡng, và hạn chế chất kích thích, có thể giúp người bệnh duy trì sức khỏe và tránh bị suy nhược. Một số loại bổ sung, như; vitamin B12, magnesium, coenzyme Q10, hoặc D-ribose, có thể giúp người bệnh tăng cường năng lượng và chống oxy hóa.

Lời khuyên cho người mắc hội chứng mệt mỏi mãn tính

Ngoài việc điều trị theo chỉ định của bác sĩ, người mắc hội chứng mệt mỏi mãn tính cũng nên áp dụng một số lời khuyên sau để cải thiện cuộc sống:

Lập kế hoạch hoạt động

- Người bệnh nên lập một kế hoạch hoạt động phù hợp với khả năng của mình, không quá sức, và có sự cân bằng giữa nghỉ ngơi và vận động.

- Người bệnh nên tránh làm việc quá nhiều khi cảm thấy khỏe, hoặc quá ít khi cảm thấy mệt.

- Người bệnh cũng nên thay đổi hoạt động thường xuyên để tránh nhàm chán và căng thẳng.

Tạo một môi trường ngủ tốt

- Người bệnh nên có một thói quen ngủ đều đặn, đi ngủ và thức dậy vào cùng một giờ mỗi ngày, tránh ngủ quá nhiều hoặc quá ít, tránh ngủ ban ngày, và tạo một môi trường ngủ yên tĩnh, tối, và thoải mái.

- Người bệnh cũng nên tránh xem TV, dùng điện thoại, hoặc uống cà phê trước khi đi ngủ.

Giảm căng thẳng

- Người bệnh nên tìm cách giảm bớt những yếu tố gây căng thẳng trong cuộc sống, như áp lực công việc, xung đột gia đình, hoặc vấn đề tài chính.

- Người bệnh cũng nên tìm những hoạt động giải trí, thư giãn, hoặc sáng tạo, như nghe nhạc, đọc sách, vẽ tranh, hoặc trồng cây, để giải tỏa căng thẳng và tăng cường tinh thần.

Tìm sự hỗ trợ

- Người bệnh nên chia sẻ cảm xúc và tình trạng bệnh của mình với người thân, bạn bè, hoặc những người có cùng hoàn cảnh.

- Người bệnh cũng nên tìm kiếm sự hỗ trợ từ các tổ chức, nhóm, hoặc chuyên gia về hội chứng mệt mỏi mãn tính, để nhận được thông tin, lời khuyên, và động viên.

- Người bệnh không nên tự ti, xấu hổ, hoặc cảm thấy cô đơn khi mắc bệnh.

Kết luận

Mệt mỏi có thể là dấu hiệu của một bệnh mãn tính, như hội chứng mệt mỏi mãn tính. Đây là một bệnh lý khó chẩn đoán và điều trị, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và cuộc sống của người bệnh.

Người bệnh nên đi khám bác sĩ để xác định nguyên nhân và phương pháp điều trị phù hợp. Người bệnh cũng nên áp dụng một số biện pháp để cải thiện tình trạng mệt mỏi, như lập kế hoạch hoạt động, tạo một môi trường ngủ tốt, giảm căng thẳng, và tìm sự hỗ trợ.

Tuấn Trần - Bizpii.com