Nguyên nhân gây mệt mỏi là gì?

Bạn có bao giờ cảm thấy mệt mỏi mà không có lý do rõ ràng? Bạn có khó đi vào giấc ngủ, hay thức dậy với cảm giác mệt mỏi?

Bạn có thấy khó tập trung vào học tập và làm việc, hay thiếu hứng thú với các hoạt động hàng ngày? Nếu câu trả lời là có, bạn có thể đang rơi vào tình trạng mệt mỏi thường xuyên.

Mệt mỏi là một triệu chứng thường gặp trong cuộc sống, nhưng nếu kéo dài quá lâu, nó có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của bạn. Mệt mỏi có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ cơ thể đến tâm lý, từ bên trong đến bên ngoài.

Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giúp bạn tìm hiểu nguyên nhân gây mệt mỏi là gì và cách khắc phục hiệu quả.

Nguyên nhân gây mệt mỏi là gì?

Nguyên nhân gây mệt mỏi từ cơ thể

Cơ thể của chúng ta cần năng lượng để duy trì các hoạt động sinh lý và vận động. Năng lượng được cung cấp bởi quá trình chuyển hóa, trong đó các chất dinh dưỡng được phân hủy thành glucose và oxy. Glucose và oxy sau đó được vận chuyển tới các tế bào để tạo ra năng lượng.

Nếu quá trình chuyển hóa bị rối loạn, hoặc nếu cơ thể không nhận đủ glucose và oxy, năng lượng sẽ bị thiếu hụt, khiến cơ thể mệt mỏi.

Một số nguyên nhân gây mệt mỏi từ cơ thể là:

Thiếu máu

- Thiếu máu là tình trạng hồng cầu trong máu bị giảm, dẫn đến thiếu oxy tới các tế bào. Thiếu máu có thể do thiếu sắt, vitamin B12, axit folic, hoặc do bệnh lý như ung thư, nhiễm trùng, bệnh tim mạch, bệnh thận, bệnh gan, bệnh tiểu đường, hoặc do mất máu.

- Thiếu máu làm cho bạn cảm thấy mệt mỏi, nhợt nhạt, đau đầu, khó thở, tim đập nhanh, da và niêm mạc nhợt nhạt.

Bệnh tiểu đường

- Bệnh tiểu đường là tình trạng đường huyết cao do cơ thể không sản xuất đủ insulin, hoặc không sử dụng insulin hiệu quả. Insulin là hormon giúp glucose vào các tế bào để tạo năng lượng. Khi cơ thể không có đủ insulin, glucose sẽ tích tụ trong máu, không vào được các tế bào, khiến cơ thể thiếu năng lượng.

- Bệnh tiểu đường làm cho bạn cảm thấy mệt mỏi, khát nước, đói liên tục, tiểu nhiều, giảm cân, mắt mờ, nhiễm trùng dễ xảy ra.

Bệnh tuyến giáp

- Bệnh tuyến giáp là tình trạng tuyến giáp hoạt động không bình thường, dẫn đến sự thay đổi của các hormon giáp. Hormon giáp đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa quá trình chuyển hóa và nhiệt độ cơ thể.

- Nếu tuyến giáp hoạt động quá mạnh (bệnh Basedow), cơ thể sẽ tiêu hao năng lượng nhanh hơn, khiến bạn cảm thấy mệt mỏi, run rẩy, mồ hôi trộm, tim đập nhanh, giảm cân, mắt hốc. Nếu tuyến giáp hoạt động quá yếu (bệnh Hashimoto), cơ thể sẽ tiêu hao năng lượng chậm hơn, khiến bạn cảm thấy mệt mỏi, lạnh lẽo, tăng cân, da khô, tóc rụng, giọng nói khàn.

Bệnh gan

- Bệnh gan là tình trạng gan bị tổn thương do nhiễm trùng, viêm, xơ hóa, u nang, hoặc do tác động của các chất độc như rượu, thuốc, hoá chất. Gan là cơ quan có vai trò quan trọng trong việc chuyển hóa các chất dinh dưỡng, lưu trữ glycogen, sản xuất albumin, phân giải các chất độc, và tham gia vào hệ miễn dịch.

- Khi gan bị bệnh, các chức năng này sẽ bị suy giảm, khiến cơ thể mệt mỏi, da và mắt vàng, bụng to, chân phù, máu chảy không đông, nhiễm trùng dễ xảy ra.

Bệnh thận

- Bệnh thận là tình trạng thận bị tổn thương do nhiễm trùng, viêm, sỏi, u nang, hoặc do bệnh lý như tiểu đường, cao huyết áp, bệnh cầu thận. Thận là cơ quan có vai trò quan trọng trong việc lọc máu, bài tiết nước tiểu, duy trì cân bằng nước và điện giải, sản xuất erythropoietin, và tham gia vào hệ miễn dịch

- Khi thận bị bệnh, các chức năng này sẽ bị suy giảm, khiến cơ thể mệt mỏi, sưng phù, đau lưng, tiểu ít hoặc nhiều, máu trong nước tiểu, thiếu máu, xương yếu, nhiễm trùng dễ xảy ra.

Bệnh tim mạch

- Bệnh tim mạch là tình trạng tim và mạch máu bị tổn thương do bệnh lý như động kinh cơ tim, hở van tim, xo vúc động mạch, đau thắt ngực, nhồi máu cơ tim, suy tim. Tim và mạch bị suy giảm, khiến cơ thể mệt mỏi, đau ngực, khó thở, tim đập nhanh hoặc chậm, ho, sưng chân, chóng mặt, ngất xỉu.

Bệnh nhiễm trùng

- Bệnh nhiễm trùng là tình trạng cơ thể bị xâm nhập bởi các vi sinh vật gây bệnh như vi khuẩn, virus, nấm, ký sinh trùng. Cơ thể sẽ phản ứng bằng cách tăng nhiệt độ, tăng sự sản xuất của các tế bào miễn dịch, và tăng sự tiêu hao của các chất dinh dưỡng.

- Bệnh nhiễm trùng làm cho bạn cảm thấy mệt mỏi, sốt, ớn lạnh, đau nhức, mất ngon miệng, buồn nôn, tiêu chảy, nổi mẩn, ho, sổ mũi, viêm họng.

Bệnh dị ứng

- Bệnh dị ứng là tình trạng cơ thể bị quá mẫn với một hoặc nhiều chất gây dị ứng như phấn hoa, bụi, thức ăn, thuốc, lông thú, mỹ phẩm. Cơ thể sẽ phản ứng bằng cách tăng sự sản xuất của histamin, một chất gây viêm và co thắt các cơ trơn.

- Bệnh dị ứng làm cho bạn cảm thấy mệt mỏi, ngứa, nổi mẩn, sưng, đỏ, chảy nước mắt, sổ mũi, hắt hơi, khó thở, ho, nôn mửa, tiêu chảy.

Bệnh ung thư

- Bệnh ung thư là tình trạng các tế bào bất thường phát triển quá mức, tạo thành các khối u ác tính, và lan rộng tới các cơ quan khác. Bệnh ung thư có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ di truyền, môi trường, chế độ ăn uống, đến nhiễm trùng, viêm, hoá chất.

- Bệnh ung thư làm cho bạn cảm thấy mệt mỏi, giảm cân, mất ngon miệng, đau nhức, sưng, chảy máu, nhiễm trùng, sốt, ớn lạnh.

Nguyên nhân gây mệt mỏi từ tâm lý

Nguyên nhân gây mệt mỏi từ tâm lý

Tâm lý của chúng ta cũng ảnh hưởng đến cảm giác mệt mỏi của cơ thể. Khi chúng ta gặp phải những tình huống căng thẳng, lo lắng, buồn chán, sợ hãi, tức giận, hay mất niềm tin, tâm trạng của chúng ta sẽ bị ảnh hưởng tiêu cực.

Điều này sẽ làm giảm sự phóng thích của các hormon hạnh phúc như serotonin, dopamine, endorphin, và tăng sự phóng thích của các hormon căng thẳng như cortisol, adrenaline, noradrenaline. Các hormon này sẽ ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa, hệ thần kinh, hệ tim mạch, hệ miễn dịch, và hệ nội tiết của cơ thể, khiến cơ thể mệt mỏi.

Một số nguyên nhân gây mệt mỏi từ tâm lý là:

Stress

- Stress là tình trạng cơ thể và tâm trí bị căng thẳng do phải đối mặt với những yêu cầu, áp lực, hoặc thách thức quá sức chịu đựng. Stress có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ học tập, làm việc, gia đình, tình cảm, đến tài chính, sức khỏe, xã hội.

- Stress làm cho bạn cảm thấy mệt mỏi, lo lắng, bồn chồn, khó ngủ, đau đầu, đau bụng, tim đập nhanh, hô hấp nhanh, huyết áp tăng, miễn dịch giảm.

Trầm cảm

- Trầm cảm là tình trạng tâm lý bị suy sụp, mất hứng thú, và cảm xúc tiêu cực kéo dài. Trầm cảm có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ di truyền, môi trường, chất cảm quan, đến những sự kiện đau buồn, mất mát, thất bại, tủi nhục.

- Trầm cảm làm cho bạn cảm thấy mệt mỏi, buồn bã, chán nản, tự ti, tuyệt vọng, tự tử, khó ngủ, ăn ít hoặc nhiều, đau nhức, miễn dịch giảm.

Lo âu

- Lo âu là tình trạng tâm lý bị lo lắng, sợ hãi, và hoảng loạn quá mức. Lo âu có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ di truyền, môi trường, chất cảm quan, đến những tình huống đe dọa, nguy hiểm, khó khăn, bất trắc.

- Lo âu làm cho bạn cảm thấy mệt mỏi, lo lắng, sợ hãi, hoảng loạn, khó ngủ, đau đầu, đau bụng, tim đập nhanh, hô hấp nhanh, huyết áp tăng, miễn dịch giảm.

Mất ngủ

- Mất ngủ là tình trạng khó đi vào giấc ngủ, hay thức dậy sớm, hoặc ngủ không sâu, không ngon giấc. Mất ngủ có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ cơ thể, tâm lý, đến môi trường, thói quen. Mất ngủ làm cho bạn cảm thấy mệt mỏi, buồn ngủ, khó tập trung, kém hiệu quả, cáu gắt, đau đầu, miễn dịch giảm.

Hội chứng mệt mỏi mãn tính

- Hội chứng mệt mỏi mãn tính là tình trạng mệt mỏi kéo dài hơn 6 tháng, không cải thiện khi nghỉ ngơi, và ảnh hưởng đến hoạt động hàng ngày. Hội chứng mệt mỏi mãn tính là một bệnh lý hiện chưa rõ nguyên nhân, nhưng có thể liên quan đến nhiễm trùng, miễn dịch, thần kinh, nội tiết, tâm lý, hoặc môi trường.

- Hội chứng mệt mỏi mãn tính làm cho bạn cảm thấy mệt mỏi, đau nhức, đau cơ, đau khớp, đau họng, đau đầu, mất trí nhớ, mất tập trung, khó ngủ, mất ngon miệng, buồn nôn, tiêu chảy, nổi mẩn, dị ứng.

Cách khắc phục tình trạng mệt mỏi

Để khắc phục tình trạng mệt mỏi, bạn cần tìm ra nguyên nhân gây mệt mỏi và điều trị kịp thời. Bạn cũng cần thay đổi một số thói quen và lối sống để cải thiện sức khỏe và tăng cường năng lượng.

Dưới đây là một số cách khắc phục tình trạng mệt mỏi:

Khám bác sĩ

- Bạn nên khám bác sĩ để được kiểm tra sức khỏe, xét nghiệm máu, nước tiểu, chức năng gan, thận, tuyến giáp, tim mạch, và các bệnh lý khác có thể gây mệt mỏi. Bác sĩ sẽ chẩn đoán nguyên nhân gây mệt mỏi và kê đơn thuốc, hoặc chỉ định các phương pháp điều trị khác như phẫu thuật, chụp X-quang, siêu âm, MRI, hoặc tư vấn tâm lý.

Ăn uống cân bằng
- Bạn nên ăn uống cân bằng, đa dạng, và đủ chất để cung cấp đủ năng lượng cho cơ thể. Bạn nên ăn nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc, đậu, hạt, thịt, cá, trứng, sữa, và các thực phẩm giàu sắt, vitamin B12, axit folic, và các vitamin và khoáng chất khác.

- Bạn nên hạn chế ăn đường, bột mì, chất béo, muối, cà phê, rượu, thuốc lá, và các thực phẩm chứa chất bảo quản, chất tạo màu, chất tạo ngọt.

Uống đủ nước

- Bạn nên uống đủ nước, khoảng 2 lít mỗi ngày, để duy trì cân bằng nước và điện giải, giúp quá trình chuyển hóa và bài tiết diễn ra tốt. Bạn nên uống nước sạch, nước lọc, nước ép, nước trái cây, nước dừa, nước chanh, nước mía, và các loại nước có lợi cho sức khỏe. Bạn nên tránh uống nước ngọt, nước có ga, nước có cồn, và các loại nước có chất kích thích.

Ngủ đủ giấc

- Bạn nên ngủ đủ giấc, khoảng 7-8 tiếng mỗi đêm, để cơ thể được nghỉ ngơi, phục hồi, và tái tạo năng lượng. Bạn nên ngủ đúng giờ, trước 11 giờ đêm, và thức dậy cùng giờ mỗi ngày. Bạn nên tạo một môi trường ngủ thoải mái, yên tĩnh, tối, và mát mẻ.

- Bạn nên tránh xem TV, chơi điện thoại, đọc sách, hoặc làm việc trước khi ngủ. Bạn nên thực hiện các hoạt động thư giãn như nghe nhạc, thiền, hít thở sâu, hoặc uống trà thảo mộc để dễ ngủ.

Vận động thường xuyên

- Bạn nên vận động thường xuyên, khoảng 30 phút mỗi ngày, để tăng cường sức khỏe, nâng cao tinh thần, và giải tỏa căng thẳng. Bạn nên chọn các hoạt động vận động phù hợp với sức khỏe, sở thích, và khả năng của mình, như đi bộ, chạy bộ, đạp xe, bơi lội, nhảy dây, thể dục, yoga, hoặc thể thao.

- Bạn nên tập luyện đều đặn, không quá sức, và uống đủ nước trước, trong, và sau khi vận động.

Giải trí hợp lý

- Bạn nên giải trí hợp lý, để tạo niềm vui, hạnh phúc, và cân bằng cho cuộc sống. Bạn nên chọn các hoạt động giải trí có ích, bổ ích, và lành mạnh, như đọc sách, xem phim, nghe nhạc, học ngoại ngữ, học nghệ thuật, chơi đàn, hát, vẽ, hoặc làm vườn.

- Bạn nên tránh các hoạt động giải trí có hại, lãng phí, và gây nghiện, như chơi game, cờ bạc, xem phim đen, uống rượu, hút thuốc, hoặc sử dụng ma túy.

Giao tiếp tích cực

- Bạn nên giao tiếp tích cực, để duy trì mối quan hệ tốt đẹp, hỗ trợ, và chia sẻ với người thân, bạn bè, đồng nghiệp, và cộng đồng. Bạn nên lắng nghe, hiểu, và tôn trọng quan điểm của người khác, và bày tỏ cảm xúc, ý kiến, và mong muốn của mình một cách lịch sự, trung thực, và tự tin.

- Bạn nên tránh xung đột, tranh cãi, và bất đồng với người khác, và tìm cách giải quyết hòa bình, hợp tác, và cởi mở.

Tư duy tích cực

- Bạn nên tư duy tích cực, để tạo ra những suy nghĩ, cảm xúc, và hành động mang lại kết quả tốt đẹp cho bản thân và người khác. Bạn nên nhìn nhận mặt tốt của mọi việc, tin tưởng vào khả năng của mình, và có thái độ lạc quan, kiên trì, và sáng tạo.

- Bạn nên tránh những suy nghĩ tiêu cực, nghi ngờ, và bi quan, và có thái độ thụ động, chịu đựng, và bỏ cuộc.

Kết luận

Mệt mỏi là một triệu chứng thường gặp trong cuộc sống, nhưng nếu không được khắc phục kịp thời, nó có thể gây ra nhiều hậu quả xấu cho sức khỏe và chất lượng cuộc sống của bạn.

Bạn cần tìm ra nguyên nhân gây mệt mỏi và điều trị kịp thời. Bạn cũng cần thay đổi một số thói quen và lối sống để cải thiện sức khỏe và tăng cường năng lượng.

Bạn nên ăn uống cân bằng, uống đủ nước, ngủ đủ giấc, vận động thường xuyên, giải trí hợp lý, giao tiếp tích cực, và tư duy tích cực. Bạn cũng nên khám bác sĩ định kỳ, và tìm kiếm sự giúp đỡ của chuyên gia khi cần thiết.

Chúc bạn luôn khỏe mạnh, vui vẻ, và năng động!

Tuấn Trần - Bizpii.com