Mệt mỏi liên tục là bệnh gì?

Bạn cảm thấy mệt mỏi liên tục, không có năng lượng để học tập và làm việc hay tham gia các hoạt động thường ngày?

Bạn có biết rằng, bị mệt mỏi là triệu chứng của các bệnh lý nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của bạn?

Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về chứng mệt mỏi, nguyên nhân gây ra và cách điều trị tình trạng này.

Mệt mỏi liên tục là bệnh gì?

Như thế nào là chứng mệt mỏi?

Mệt mỏi là một cảm giác thiếu năng lượng, uể oải, không muốn làm gì. Đây là một triệu chứng thường gặp trong cuộc sống, có thể xuất hiện do nhiều nguyên nhân khác nhau, như căng thẳng, thiếu ngủ, thiếu dinh dưỡng, lạm dụng chất kích thích, hoặc do một số bệnh lý như thiếu máu, tiểu đường, suy giảm miễn dịch, nhiễm trùng, ung thư...

Mệt mỏi có thể được chia làm hai loại: mệt mỏi vật lý và mệt mỏi tâm thần.

• Mệt mỏi vật lý là khi cơ thể không có đủ năng lượng để thực hiện các hoạt động vận động, dẫn đến cảm giác mỏi cơ, đau nhức, khó thở, tim đập nhanh...
• Mệt mỏi tâm thần là khi tâm trí không có đủ sự tập trung, quan tâm, hứng thú với môi trường xung quanh, dẫn đến cảm giác chán nản, buồn bã, lo lắng, trầm cảm...

Mệt mỏi có thể xảy với tình trạng mệt mỏi kéo dài hạy tạm thời.

• Mệt mỏi tạm thời thường do các yếu tố bên ngoài gây ra, như thiếu ngủ, làm việc quá sức, căng thẳng... Mệt mỏi tạm thời thường có thể khắc phục bằng cách nghỉ ngơi, bổ sung dinh dưỡng, giảm stress...
• Mệt mỏi kéo dài là khi bạn cảm thấy mệt mỏi liên tục trong một thời gian dài, ít nhất là 6 tháng, mà không có sự cải thiện dù đã nghỉ ngơi và điều chỉnh lối sống. Mệt mỏi kéo dài thường là triệu chứng của các bệnh lý nghiêm trọng, cần được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Không nên chủ quan nếu bị mệt mỏi kéo dài

- Nhiều người thường coi thường tình trạng mệt mỏi, cho rằng đó chỉ là do làm việc quá nhiều, thiếu ngủ, hoặc do thay đổi thời tiết. Tuy nhiên, nếu bạn bị mệt mỏi liên tục, không có sự cải thiện sau khi nghỉ ngơi, bạn không nên chủ quan, mà nên đi khám bác sĩ để tìm ra nguyên nhân và điều trị kịp thời.

- Bởi vì, khi cơ thể bị mệt mỏi có thể là dấu hiệu của bệnh lý nguy hiểm, như:

Thiếu máu

- Thiếu máu là khi lượng hồng cầu trong máu giảm, làm giảm khả năng vận chuyển oxy tới các tế bào, khiến cơ thể mệt mỏi, yếu ớt, chóng mặt, nhức đầu, nhịp tim nhanh...

- Thiếu máu có thể do nhiều nguyên nhân, như thiếu sắt, thiếu vitamin B12, thiếu axit folic, mất máu, nhiễm trùng, ung thư... Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, thiếu máu có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm, như suy tim, suy thận, suy hô hấp, suy não...

Tiểu đường

- Tiểu đường là khi lượng đường trong máu cao, do cơ thể không sản xuất đủ hoặc không sử dụng hiệu quả insulin, hormone giúp đưa đường vào các tế bào để tạo năng lượng. Khi đó, cơ thể sẽ phải đốt cháy mỡ và cơ để lấy năng lượng, gây ra mệt mỏi, sút cân, khát nước, đái nhiều...

- Tiểu đường cũng làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, thận, mắt, thần kinh, nhiễm trùng...

Suy giảm miễn dịch

- Suy giảm miễn dịch là khi hệ thống miễn dịch của cơ thể bị suy yếu, không thể phòng vệ cơ thể khỏi các tác nhân gây bệnh, như vi khuẩn, virus, nấm, ký sinh trùng...

- Suy giảm miễn dịch có thể do nhiều nguyên nhân, như nhiễm HIV, ung thư, dùng thuốc ức chế miễn dịch, thiếu dinh dưỡng, stress...

- Suy giảm miễn dịch làm cho cơ thể dễ mắc các bệnh nhiễm trùng, gây ra mệt mỏi, sốt, đau nhức, sưng viêm, tiêu chảy, ho, khó thở...

Hội chứng mệt mỏi mãn tính

- Hội chứng mệt mỏi mãn tính là một bệnh lý hiếm gặp, khiến người bệnh cảm thấy mệt mỏi liên tục, không có sự cải thiện sau khi nghỉ ngơi, và ảnh hưởng đến hoạt động hàng ngày. Nguyên nhân gây ra hội chứng mệt mỏi mãn tính chưa được rõ ràng, có thể liên quan đến nhiễm trùng, stress, hormone, di truyền…

- Triệu chứng của hội chứng mệt mỏi mãn tính bao gồm mệt mỏi kéo dài, đau nhức cơ xương, đau đầu, mất trí nhớ, mất tập trung, khó ngủ, khó chịu sau khi vận động…

- Hiện chưa có phương pháp điều trị hiệu quả cho hội chứng mệt mỏi mãn tính, chỉ có thể giảm nhẹ các triệu chứng bằng cách điều chỉnh lối sống, dùng thuốc giảm đau, chống trầm cảm, tăng cường miễn dịch…

Nguyên nhân gây ra mệt mỏi

Nguyên nhân gây ra mệt mỏi

Như đã nêu trên, mệt mỏi có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra, từ những yếu tố bình thường đến những bệnh lý nghiêm trọng. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến gây ra mệt mỏi:

Thiếu ngủ

- Thiếu ngủ là một trong những nguyên nhân thường gặp nhất gây ra mệt mỏi. Khi bạn không ngủ đủ giấc, cơ thể và tâm trí của bạn sẽ không được phục hồi và nạp năng lượng, làm cho bạn cảm thấy mệt mỏi, buồn ngủ, kém tập trung, ảnh hưởng đến hoạt động hàng ngày.

- Thiếu ngủ cũng làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, đột quỵ, tiểu đường, béo phì, trầm cảm…

- Bạn nên ngủ từ 7 đến 9 tiếng mỗi đêm, tạo cho mình một thói quen ngủ đúng giờ, tránh xem điện thoại, máy tính, ti vi trước khi đi ngủ, tạo một môi trường ngủ thoải mái, yên tĩnh, tối.

Thiếu dinh dưỡng

- Thiếu dinh dưỡng là khi cơ thể không được cung cấp đủ các chất dinh dưỡng cần thiết, như protein, carbohydrate, chất béo, vitamin, khoáng chất…

- Thiếu dinh dưỡng làm cho cơ thể không có đủ năng lượng để thực hiện các chức năng sống, gây ra mệt mỏi, suy nhược, giảm sức đề kháng, ảnh hưởng đến sức khỏe và tăng nguy cơ mắc các bệnh lý khác.

- Bạn nên ăn uống đầy đủ, cân đối, đa dạng, bao gồm các nhóm thực phẩm chính, như ngũ cốc, rau quả, thịt cá trứng, sữa và các sản phẩm từ sữa, đậu hạt… Bạn cũng nên uống đủ nước, tránh uống quá nhiều cà phê, trà, nước ngọt, rượu bia…

Căng thẳng

- Căng thẳng là một phản ứng cơ thể khi phải đối mặt với những tình huống khó khăn, thách thức, đòi hỏi, áp lực… Khi bạn căng thẳng, cơ thể sẽ tiết ra hormone cortisol, adrenaline, noradrenaline, làm tăng nhịp tim, huyết áp, nồng độ đường trong máu, chuẩn bị cơ thể cho phản ứng “chiến đấu hoặc chạy trốn”.

- Tuy nhiên, nếu bạn căng thẳng quá lâu, quá nhiều, cơ thể sẽ không thể duy trì trạng thái này, dẫn đến mệt mỏi, suy kiệt, mất ngủ, đau đầu, trầm cảm, lo âu… Bạn nên tìm cách giảm căng thẳng, như thư giãn, tập thể dục, thiền, nghe nhạc, đọc sách, nói chuyện với người thân, bạn bè, hoặc tìm sự giúp đỡ của chuyên gia tâm lý nếu cần.

Thiếu hoạt động

- Thiếu hoạt động là khi bạn ít vận động, ngồi nhiều, không tập thể dục. Thiếu hoạt động làm cho cơ thể không được luyện tập, giảm khả năng sử dụng oxy và glucose, làm giảm năng lượng và sức bền của cơ thể, gây ra mệt mỏi, lười biếng, khó khăn trong hoạt động.

- Thiếu hoạt động cũng làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, đột quỵ, tiểu đường, béo phì, xương khớp… Bạn nên tăng cường hoạt động, như đi bộ, chạy, đạp xe, bơi lội, thể dục thẩm mỹ, yoga… ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày một tuần, để cải thiện sức khỏe và nâng cao năng lượng.

Quá hoạt động

- Ngược lại với thiếu hoạt động, quá hoạt động là khi bạn vận động quá nhiều, quá sức, không cho cơ thể đủ thời gian nghỉ ngơi và phục hồi. Quá hoạt động hay có thể gọi là hoạt động không hiệu quả sẽ làm cho cơ thể bị quá tải, tiêu hao nhiều năng lượng, gây ra mệt mỏi, đau nhức, chấn thương, giảm hiệu suất.  Thậm chí làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, đột quỵ, suy giảm miễn dịch, nhiễm trùng… 

- Bạn nên điều chỉnh mức độ hoạt động phù hợp với thể trạng và nhu cầu của mình, không nên quá sức, quá nhanh, quá lâu. Bạn cũng nên kết hợp hoạt động với nghỉ ngơi, bổ sung dinh dưỡng, uống đủ nước, để duy trì sự cân bằng của cơ thể.

Thiếu vitamin B12

- Vitamin B12 là một loại vitamin có vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa, tạo ra năng lượng cho cơ thể. Thiếu vitamin B12 có thể do ăn uống không đủ, hoặc do cơ thể không hấp thu được vitamin B12 từ thức ăn, gây ra mệt mỏi, yếu ớt, chóng mặt, nhức đầu, đau lưỡi, tăng sắc tố da… Thiếu vitamin B12 cũng làm giảm lượng hồng cầu trong máu, gây ra thiếu máu, và ảnh hưởng đến hệ thần kinh, gây ra mất trí nhớ, mất cảm giác, liệt nửa người, run tay chân…

- Bạn nên bổ sung vitamin B12 bằng cách ăn nhiều thực phẩm giàu vitamin B12, như thịt, cá, trứng, sữa, phô mai, men bia… hoặc uống thuốc bổ sung vitamin B12 theo chỉ định của bác sĩ.

Rối loạn giấc ngủ

- Rối loạn giấc ngủ là khi bạn có vấn đề về chất lượng hoặc thời lượng giấc ngủ, gây ra mệt mỏi, khó đi vào giấc ngủ, buồn ngủ, kém tập trung, khó quyết định. Rối loạn giấc ngủ có thể do nhiều nguyên nhân, như căng thẳng, lo âu, trầm cảm, đau nhức, nhiễm trùng, bệnh lý hô hấp, tiêu hóa, tim mạch, nội tiết, thần kinh…

- Rối loạn giấc ngủ cũng làm tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch, đột quỵ, tiểu đường, béo phì, trầm cảm… Bạn nên đi khám bác sĩ để tìm ra nguyên nhân và điều trị rối loạn giấc ngủ, cũng như tuân thủ các nguyên tắc về giấc ngủ như đã nói ở trên.

Rối loạn nội tiết

- Rối loạn nội tiết là khi các tuyến nội tiết của cơ thể không sản xuất hoặc phóng thích đúng lượng hormone cần thiết, gây ra các vấn đề về chuyển hóa, tăng trưởng, sinh sản, tâm trạng… Rối loạn nội tiết có thể do nhiều nguyên nhân, như bệnh lý tuyến giáp, tuyến thượng thận, tuyến yên, tuyến tụy, tuyến sinh dục…

- Rối loạn nội tiết có thể gây ra mệt mỏi, sút cân, tăng cân, nóng lạnh, rụng tóc, mất kinh, bất thường kinh nguyệt, liệt dương, vô sinh… Bạn nên đi khám bác sĩ để xét nghiệm hormone và điều trị rối loạn nội tiết, cũng như ăn uống và vận động hợp lý, để duy trì cân bằng hormone trong cơ thể.

Cách khắc phục tình trạng mệt mỏi

Để khắc phục tình trạng mệt mỏi, bạn cần tìm ra và điều trị nguyên nhân gây ra mệt mỏi, cũng như thay đổi lối sống, ăn uống, nghỉ ngơi, vận động, giảm căng thẳng, để cải thiện sức khỏe và năng lượng. Dưới đây là một số cách khắc phục tình trạng mệt mỏi:

Đi khám bác sĩ

Đây là bước quan trọng nhất để khắc phục tình trạng mệt mỏi. Bác sĩ sẽ tiến hành khám lâm sàng, xét nghiệm máu, nước tiểu, chụp X-quang, siêu âm, điện não đồ, điện tâm đồ… để tìm ra nguyên nhân gây ra mệt mỏi, và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Bạn nên tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ, dùng thuốc đúng liều, đúng giờ, đến khám lại định kỳ, để theo dõi tình trạng sức khỏe và hiệu quả điều trị.

Ăn uống đầy đủ, cân đối

Ăn uống đầy đủ, cân đối là cách để cung cấp năng lượng cho cơ thể, giúp cơ thể hoạt động hiệu quả, và phòng ngừa các bệnh lý gây mệt mỏi. Bạn nên ăn nhiều thực phẩm giàu protein, carbohydrate, chất béo, vitamin, khoáng chất, như ngũ cốc, rau quả, thịt cá trứng, sữa và các sản phẩm từ sữa, đậu hạt… Bạn cũng nên uống đủ nước, tránh uống quá nhiều cà phê, trà, nước ngọt, rượu bia…

Nghỉ ngơi đủ giấc

Nghỉ ngơi đủ giấc là đóng vai trò quan trọng trong việc phục hồi và nạp năng lượng cho cơ thể và tâm trí, giúp cơ thể khỏe mạnh, tinh thần sảng khoái, và tăng hiệu suất hoạt động. Bạn nên ngủ từ 7 đến 9 tiếng mỗi đêm, tạo cho mình một thói quen ngủ đúng giờ, tránh xem điện thoại, máy tính, ti vi trước khi đi ngủ, tạo một môi trường ngủ thoải mái, yên tĩnh, tối.

Tăng cường hoạt động

- Tăng cường hoạt động là cách để luyện tập cơ thể, tăng khả năng sử dụng oxy và glucose, làm tăng năng lượng và sức bền của cơ thể, giúp cơ thể khỏe mạnh, tránh các bệnh lý gây mệt mỏi.

- Bạn nên tăng cường hoạt động, như đi bộ, chạy, đạp xe, bơi lội, thể dục thẩm mỹ, yoga… ít nhất 30 phút mỗi ngày, 5 ngày một tuần, để cải thiện sức khỏe và nâng cao năng lượng.

Giảm căng thẳng

- Giảm căng thẳng là cách để giải phóng cơ thể khỏi trạng thái quá tải, giúp cơ thể thư giãn, cân bằng hormone, và tăng cường miễn dịch, giúp cơ thể khỏe mạnh, tránh các bệnh lý gây mệt mỏi.

- Bạn nên tìm cách giảm căng thẳng, như thư giãn, tập thể dục, thiền, nghe nhạc, đọc sách, nói chuyện với người thân, bạn bè, hoặc tìm sự giúp đỡ của chuyên gia tâm lý nếu cần.

Kết luận

Mệt mỏi liên tục là một triệu chứng thường gặp, có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra, từ những yếu tố bình thường đến những bệnh lý nghiêm trọng. Bạn không nên chủ quan với tình trạng này, mà nên đi khám bác sĩ để tìm ra nguyên nhân và điều trị kịp thời.

Việc thay đổi lối sống, ăn uống, nghỉ ngơi, vận động, giảm căng thẳng sẽ giúp cải thiện sức khỏe và năng lượng cuộc sống của người thực hiện.

Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về chứng mệt mỏi, và có những biện pháp phòng ngừa và khắc phục tình trạng này.

Chúc bạn luôn khỏe mạnh và hạnh phúc trong cuộc sống!

Tuấn Trần - Bizpii.com